در قلب هر آشپزخانه، جایی میان شعلههای آتش و عطر غذا، یاری بیصدا و همیشگی حضور دارد. نامش "قابلمه" است، ابزاری که از دیرباز با بشر همراه بوده و نقشآفرین سفرههای رنگارنگ و طعمهای بینظیر شده است.
از اولین پخت و پزها بر روی آتشِ اجاقهای ابتدایی تا آشپزخانههای مدرن امروزی، قابلمهها در کنار انسانها بودهاند و داستانهای بیشماری از عشق، خانواده و خاطرات خوش را در دل خود جای دادهاند. قابلمهها فقط ابزاری برای پخت و پز نیستند، بلکه رازدار لحظات ناب آشپزی، همدم آشپزها در خلق طعمهای جدید و یاریگرشان در سفرههای صمیمی و پرشور هستند.
مشاهده ادامه توضیحات
به همین جهت می توان گفت قابلمه یکی از مهم ترین و در عین حال پرکاربردترین وسایل آشپزخانه است که تاثیر زیادی بر کیفیت و طعم غذاها خواهد داشت. همانطور که به طور حتم می دانید در ابتدا افراد از ظروف سفالی یا فلزی ساده برای پخت غذاهای مختلف استفاده می کردند و به طور کلی قابلمه ها ظاهر و جنس بسیار ساده ای داشتند.
این در حالی است که با پیشرفت تکنولوژی و تغییر نیازهای آشپزی، شرکت های تولید کننده ظروف پخت و پز، قابلمه هایی با شکل های متفاوت و جنس های متنوع را طراحی تولید و به بازار عرضه کرده اند. هر یک از محصولات ساخته شده توسط این سری سازندگان ویژگی ها، مزایا و معایب مخصوص خود را دارند و برهمین اساس هر فرد می تواند متناسب با شرایط، نیازها، سلیقه و بودجه خود یکی از آن ها را انتخاب کرده و به صورت روزمره از آن استفاده کند.
ویژگیهای مورد توجه در انتخاب قابلمه
انتخاب قابلمه مناسب، تجربهی آشپزی را لذتبخشتر میکند و به سلامت و کیفیت غذای شما نیز کمک میکند. به عبارت ساده تر انتخاب قابلمه مناسب می تواند فرآیند پخت غذا را آسان تر کرده و در عین حال به حفظ ارزش غذایی و بهبود طعم و مزه آن نیز کمک کند. در این راهنمای جامع، به بررسی ویژگیهای مورد توجه در انتخاب قابلمه میپردازیم تا بتوانید با آگاهی کامل، بهترین انتخاب را داشته باشید.
۱-جنس قابلمه:
جنس قابلمه، اولین و مهمترین فاکتوری است که باید به آن توجه کرد. هر جنس، مزایا و معایب خاص خود را دارد. شما می توانید از میان جنس های متفاوت قابلمه که در فروشگاه های حضوری یا آنلاین موجود هستند، جنس مورد نظر خود را انتخاب کرده و از آن استفاده کنید. از پرمصرف ترین جنس های قابلمه که آشپزهای خانگی و حتی حرفه ای از آن ها هنگام پخت غذاهای مختلف استفاده می کنند می توان به قابلمه های چینی، پیرکس، گرانیتی، چدن، سرامیکی، تفلون و استیل اشاره کرد.
۲-سایز و تعداد:
انتخاب سایز و تعداد قابلمه مناسب، به نیازها و نوع پخت و پز شما بستگی دارد. به طور کلی، یک ست کامل قابلمه باید شامل موارد زیر باشد:
دو عدد قابلمه کوچک (16 و 18 سانتیمتر) برای پخت و پز غذاهای کمحجم مانند برنج، سوپ و سس
دو عدد قابلمه متوسط (20 و 24 سانتیمتر) برای پخت و پز غذاهای معمولی مانند خورشت، خورش و پاستا
یک عدد قابلمه بزرگ (28 یا 30 سانتیمتر) برای پخت و پز غذاهای حجیم مانند آبگوشت، مرغ کامل و ...
یک عدد تابه کوچک (16 یا 18 سانتیمتر) برای سرخ کردن تخم مرغ، املت و ...
یک عدد تابه متوسط (24 سانتیمتر) برای سرخ کردن غذاهای معمولی مانند کتلت، کوکو و ...
یک عدد تابه بزرگ (28 سانتیمتر) برای سرخ کردن غذاهای حجیم مانند مرغ، ماهی و ...
البته باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که شما می توانید متناسب با نیازها و تعداد اعضای خانواده خود، قابلمه ها را به صورت تک نیز تهیه کنید و طبیعتا مجبور نیستید حتما یک سرویس پخت و پز کامل را خریداری کنید.
لازم به ذکر است به طور مثال یک خانواده 3 الی 4 نفره باید یک قابلمه سایز 18، 20 یا 24 را برای پخت برنج، ماکارانی، انواع خورشت ها و دیگر غذاهای از این قبیل را داشته باشد. همچنین کافیست این خانواده یک تابه سایز 18 یا 24 نیز برای سرخ کردن انواع مواد غذایی مختلف مانند سیب زمینی، بادمجان، مرغ، ماهی یا آماده سازی غذاهایی نظیر کتلت، کوکو سبزی و دیگر غذاهای مشابه را داشته باشد.
۳-نچسب بودن:
قابلمههای نچسب، شستشو را آسانتر میکنند و از چسبیدن غذا به بدنه قابلمه جلوگیری میکنند. نچسب بودن قابلمه، به خصوص برای پخت غذاهایی مانند تخم مرغ، ماهی و ... که به راحتی میچسبند، بسیار مهم است.
شما می توانید با استفاده از قابلمه های نچسب انواع غذاهای مختلف را به سادگی آماده کرده و هیچ نگرانی بابت چسبیدن مواد غذایی به کف قابلمه نداشته باشید. همچنین این امکان برایتان فراهم شده تا قابلمه را بدون نیاز به سیم ظرفشویی یا استفاده از مواد شوینده بسیار قوی، تنها با یک عدد اسکاچ نسیار نرم شسته و آن را خشک کنید.
۴-درب قابلمه:
درب قابلمه باید به طور کامل روی قابلمه کیپ شود تا از هدر رفتن گرما و بخار جلوگیری کند. جنس درب قابلمه نیز میتواند شیشهای، فلزی یا از جنس خود قابلمه باشد.البته باید به این نکته توجه داشته باشید که هر کدام از جنس های ذکر شده علاوه بر جلوگیری از هدر رفتن گرما و بخار هنگام پخت غذا دارای مزایا، معایب و انواع مختلفی نیز هستند.
به طور مثال درب های قابلمه شیشه ای دارای سه مدل متفاوت درب تمام شیشه، درب شیشه ای با واشر سیلیکونی و درب شیشه ای با واشر یا جداره استیل می باشد. توجه داشته باشید که از بزرگترین مزیت های درب شیشه ای می توان به عدم نیاز به برداشتن درب قابلمه هنگام پخت اشاره کرد.
این بدان معناست که هنگام پخت غذاهای مختلف هیچ نیازی به برداشتن درب از روی قابلمه نیست و شما می توانید محتویات داخل قابلمه را بدون نیاز به بلند کردن درب آن مشاهده کرده و وضعیت پخت را بررسی کنید.
همچنین درب های قابلمه ساخته شده از جنس فلز یا جنس خود قابلمه نیز دارای مزیت های بیشماری هستند که مهمترین آن ها کمک به پخت سریع تر غذاها می باشد. در این سری درب های قابلمه هیچ سوراخ یا روزنه ای برای خروج بخار طراحی نشده و طبیعتا حجم بیشتری بخار در قابلمه جمع شده و موجب پخت سریع تر غذاها خواهد شد.
۵-دستگیرهها:
دستگیرههای قابلمه باید عایق حرارت باشند تا در هنگام جابجایی داغ نشوند و دست شما را نسوزانند. همچنین، دستگیرهها باید به گونهای طراحی شده باشند که به راحتی در دست جای بگیرند.
۶-قابل شستشو در ماشین ظرفشویی:
قابلمههایی که قابل شستشو در ماشین ظرفشویی هستند، تمیز کردن آنها را آسانتر میکنند.
۷- برند و ضمانت:
انتخاب برند معتبر و دارای ضمانت، به شما اطمینان میدهد که از محصولی با کیفیت و بادوام استفاده میکنید.
نکات کلیدی برای خرید قابلمه
نیاز: به چه نوع قابلمههایی نیاز دارید؟ سایز و تعداد مناسب را بر اساس نوع پخت و پز خود انتخاب کنید.این بدان معناست که برای پخت غذاهای مختلف باید از قابلمه هایی متناسب با همان غذا استفاده کرد. به طور مثال از قابلمه های با عمق زیاد و ظرفیت بالا می توان برای تهیه انواع سوپ، آش، کوفته و دیگر غذاهای مایع استفاده کرد.
قابلمه های مخصوص پخت برنج معمولا دارای کف ضخیم هستند تا از سوختن برنج یا ته دیگ آن جلوگیری کنند. همچنین توصیه می شود هنگام پخت برنج از قابلمه های دارای پوشش نچسب استفاده کنید تا یک ته دیگ بسیار لذیذ و خوش طعم را در انتهای پخت، تحویل بگیرید.
برخی قابلمه ها از مقاومت بسیار بالایی در برابر حرارت برخوردار شده اند و قابلیت استفاده داخل فر را خواهند داشت. برهمین اساس شما می توانید از این سری محصولات علاوه بر اجاق گاز، داخل فر نیز استفاده کرده و غذاهای متفاوتی را طبخ کنید.
جنس: مزایا و معایب هر جنس را بسنجید و با توجه به نیاز و سلیقه خود انتخاب کنید.
پیشنهاد می شود هنگام انتخاب یک قابلمه، به این نکته نیز توجه داشته باشید که معمولا از هر جنس قابلمه ای برای پخت یک سری غذاها بهره گرفته می شود.برای پخت برنج باید قابلمه ای با کف ضخیم یا پوشش نچسب استفاده کنید تا از چسبیدن برنج به کف ظرف جلوگیری شود.
از قابلمه های عمیق با جنس چدن یا استیل معمولا برای پخت انواع خورشت ها، سوپ، آش و دیگر غذاهای از این قبیل استفاده می شود. اگر تصمیم دارید با استفاده از قابلمه انواع گوشت و مرغ را سرخ کرده یا کباب کنید، بهتر است از قابلمه های چدن یا مس استفاده شود. برای پخت غذاهای رژیمی نیز می توان از قابلمه های تفلون یا سرامیکی که روغن بسیار کمی را نیاز دارند، استفاده کنید.
برند: برندهای معتبر مانند قابلمه لاوان را انتخاب کنید که محصولات باکیفیت و ضمانتدار ارائه میکنند.
ویژگیها: به دنبال ویژگیهایی مانند نچسب بودن، قابل شستشو در ماشین ظرفشویی، دستههای عایق حرارت و... باشید. بررسی نظرات: قبل از خرید، نظرات کاربران را در مورد برند و مدل مورد نظر خود مطالعه کنید.
ویژگیها و مزایای انواع جنس قابلمه
در بخش قبل به معرفی مختصری از انواع جنس قابلمهها و نکات مهم هنگام خرید پرداختیم. در این بخش به بررسی دقیق تر ویژگیها و مزایای هر جنس قابلمه میپردازیم تا بتوانید با آگاهی بیشتری انتخاب کنید:
۱-قابلمه استیل ضد زنگ:
مزایا:
بادوام: قابلمههای استیل ضد زنگ در برابر حرارت بالا، خراش و ضربه بسیار مقاوم هستند و عمر طولانی دارند.
نچسب: با وجود نچسب نبودن ذاتی استیل، قابلمههای استیل ضد زنگ با کیفیت، نچسبندگی قابل قبولی دارند و به راحتی تمیز میشوند.
قابل شستشو در ماشین ظرفشویی: شستشوی این قابلمهها در ماشین ظرفشویی آسان است و به مرور زمان رنگ و درخشش خود را از دست نمیدهند.
انتقال حرارت یکنواخت: استیل گرما را به طور یکنواخت در تمام سطح قابلمه پخش میکند و از سوختن غذا جلوگیری میکند.
حفظ طعم غذا: استیل طعم غذا را تغییر نمیدهد و به شما امکان میدهد طعم واقعی مواد غذایی را بچشید.
سازگار با انواع اجاق گاز: قابلمههای استیل ضد زنگ را میتوان روی انواع اجاق گاز، از جمله القایی، استفاده کرد.
معایب:
سنگین: قابلمههای استیل ضد زنگ به طور قابل توجهی سنگین تر از قابلمههای ساخته شده از سایر جنسها هستند.
گران: قابلمههای استیل ضد زنگ با کیفیت بالا گرانتر از قابلمههای ساخته شده از سایر جنسها هستند.
مستعد خش پذیری: استیل ضد زنگ میتواند به مرور زمان خش دار شود، به خصوص اگر از اسکاجهای زبر یا مواد شوینده قوی استفاده شود.
تغییر رنگ در اثر گرما: قابلمههای استیل ضد زنگ ممکن است در اثر گرمای زیاد تغییر رنگ بدهند، اما این تغییر رنگ بر کیفیت پخت و پز تاثیر نمیگذارد.
۲-قابلمه چدنی:
مزایا:
بسیار بادوام: قابلمههای چدنی عملاً غیرقابل تخریب هستند و میتوانند تا نسلها دوام بیاورند.
پخش حرارت عالی: چدن گرما را به طور کامل و یکنواخت در تمام سطح قابلمه چدن پخش میکند و از ایجاد نقاط داغ که باعث سوختن غذا میشود، جلوگیری میکند.
حفظ گرما برای مدت طولانی: قابلمههای چدنی گرما را برای مدت طولانی حفظ میکنند، بنابراین غذا پس از پخت گرم میماند.
مناسب برای پخت و پز روی شعله و فر: قابلمههای چدنی را میتوان روی انواع اجاق گاز، از جمله القایی، و همچنین در فر استفاده کرد.
معایب:
سنگین: قابلمههای چدنی بسیار سنگین هستند و جابجا کردن آنها دشوار است.
زنگ زده میشود: قابلمههای چدنی اگر به درستی نگهداری نشوند، میتوانند زنگ بزنند.
نچسب نیست: قابلمههای چدنی به طور طبیعی نچسب نیستند، بنابراین برای پخت برخی از غذاها مانند تخم مرغ به روغن یا چربی نیاز دارید.
نیاز به مراقبت خاص: قابلمههای چدنی برای حفظ کیفیت خود به مراقبت و نگهداری خاص نیاز دارند.
۳-قابلمه سرامیکی:
مزایا:
نچسب: قابلمههای سرامیکی بسیار نچسب هستند و به راحتی تمیز میشوند.
سبک: قابلمههای سرامیکی به طور قابل توجهی سبکتر از قابلمههای ساخته شده از چدن یا استیل ضد زنگ هستند.
بادوام: قابلمههای سرامیکی با کیفیت بالا میتوانند عمر طولانی داشته باشند.
قابل شستشو در ماشین ظرفشویی: شستشوی اکثر قابلمههای سرامیکی در ماشین ظرفشویی بی خطر است.
تنوع رنگ و طرح: قابلمههای سرامیکی در رنگها و طرحهای متنوعی عرضه میشوند و میتوانند زیبایی را به آشپزخانه شما اضافه کنند.
4-قابلمه چینی
مزایا: نچسب: قابلمه های چینی به صورت نچسب طراحی شده اند و احتمال چسبیدن مواد غذایی به کف آن ها وجود ندارد. نبود فلز در ترکیبات چینی: قابلمه های چینی با استفاده از بهترین مواد اولیه تولید شده اند و در ترکیبات آن ها هیچ فلز یا استیل به کار نرفته است. قابلیت شستشو در ماشین ظرفشویی: شما می توانید قابلمه چینی را داخل ماشین ظرفشویی قرار داده و نگرانی بابت آسیب رسیدن به قابلمه نداشته باشید. معایب: ظرافت بالا: قابلمه های چینی ظرافت بسیار بالایی دارند و اگر در برابر ضربه های سخت قرار گیرند، احتمال آسیب رسیدن به بدنه آن ها بسیار بالا خواهد بود.
جمعبندی
با در نظر گرفتن ویژگیهای ذکر شده، میتوانید قابلمههای مناسب برای آشپزی خود را انتخاب کنید. به یاد داشته باشید که لزومی ندارد تمام ویژگیهای ذکر شده را در یک قابلمه داشته باشید. مهم این است که قابلمهای را انتخاب کنید که متناسب با نیازها و بودجه شما باشد.
در این دنیای رنگارنگ و متنوع، قابلمهها در اشکال، جنسها و اندازههای مختلف خودنمایی میکنند، هر کدام با ویژگیها و مزایای خاص خود، آماده خدمت به سلیقهها و نیازهای متفاوت ازقابلمههای چدنیِ سنگین و بادوام که گرمای خاطرههای قدیمی را تداعی میکنند تا قابلمههای سرامیکیِ سبک و نچسب که با رنگهای شاد و طرحهای جذاب، روح تازهای به آشپزخانه میبخشند.